Podsumowano III Małopolską Nagrodę Poetycką „Źródło”
Poezja współczesna zwykle kojarzona jest z utworami hermetycznymi, niekomunikatywnymi, adresowanymi do nielicznych. Na gali finałowej Małopolskiej Nagrody Poetyckiej „Źródło” okazało się, że niektóre nagrodzone i wyróżnione utwory – skądinąd świetnie interpretowane przez Beatę Paluch, aktorkę Narodowego Starego Teatru im. H. Modrzejewskiej – chociaż prezentują wysoki poziom, mogą też podobać się i być żywo oklaskiwane przez publiczność zebraną w tarnowskim ratuszu. Innymi słowy, gusty jurorów i publiczności w wielu wpadkach okazały się zbieżne.
W poniedziałek, 9 września br. odbyła się gala finałowa prowadzona przez Lidię Jazgar i uświetniona występem Andrzeja Sikorskiego. Zjawili się na niej poeci z różnych zakątków Polski, dużych miast i małych miasteczek. Werdykt krakowskiego jury (Józef Baran, Beata Paluch, prof. Marek Karwala i Adam Ziemianin), zapadł w lipcu w Borzęcinie, gdzie zrodziła się idea konkursu, realizowana przez Centrum Sztuki Mościce – Instytucję Kultury Województwa Małopolskiego i Gminny Ośrodek Kultury w Borzęcinie. Pomysł z 2016 roku znalazł potem swój wyraz w trzech kolejnych edycjach „Źródła” w latach 2017, 2018 i 2019, gromadząc każdorazowo średnio powyżej 250 zestawów poetyckich. Zdaniem jednego z jurorów, literaturoznawcy profesora Marka Karwali: – Dzięki dużemu zainteresowaniu ze strony poetów i cennym nagrodom finansowym o wartości ponad 10 tys. złotych, stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych i „obleganych” konkursów poetyckich w skali ogólnopolskiej.
Przewodniczący Józef Baran dodaje, że również od strony jakościowej nadsyłane prace prezentowały wysoki poziom warsztatowy, szczególnie dotyczy to autorów nagrodzonych i wyróżnionych.
Znakomity poeta w swojej wypowiedzi podczas gali finałowej zwrócił uwagę na mocny nurt poezji przyrody i natury obecny w wierszach. – Tematyka ta staje się aktualnie bardzo modna np. w poezji amerykańskiej i określana jest mianem ekopoezji (poezji ekologicznej). Jest konsekwencją gwałtu dokonywanego przez bezduszną cywilizację i współczesnego obywatela globu na naturze i Matce Ziemi. Wyobcowanie człowieka w naturze i jej „wyzysk” ma swoje konsekwencje w zmianach klimatycznych w świecie doprowadzających do katastrof itd. Dostrzegają to poeci przeciwstawiając się i proponujący w swoich wierszach nie-antropocentryczną wizję świata, uwrażliwienie na przyrodę, by mogła nastąpić przemiana w świadomości współczesnego człowieka.
Beata Paluch polemizowała z poetą wskazując na konkursowe wiersze, w których rządzi tematyka dotycząca rewolucji technologicznej, mającej duży wpływ na kształtowanie świadomości młodych i najmłodszych pokoleń, żyjących czasem zbyt mocno w cyfrowym świecie. – Ja też lubię przyrodę, ale wydaje mi się, że nie ma na to rady, że młodzi znają doskonale nazwy modeli samochodów, a nie odróżniają topoli do brzozy. Taki jest po prostu „duch czasu”.
Polemikę podsumował żartobliwie Adam Ziemianin zauważając, że ta różnorodność poetyk jednak znajduje akceptację wśród jurorów preferujących różne style i poetyki.
Oprócz wspomnianej problematyki w tegorocznej edycji „Źródła” pojawiały się tradycyjne tematy odwieczne w poezji, jak: miłość, rodzina, piękno krajobrazu, wspomnień z dzieciństwa, eschatologia, relacje międzyludzkie, przemijanie, choroba i śmierć. Zdarzały się też historie ludzkie bezpośrednio mające związek z emigracją, tęsknotą za opuszczonym gniazdem rodzinnym, również teksty opisujące dramaty i konflikty na styku tradycyjny etos i nowe myślenie, co w formie odzwierciedlało się w zderzeniu języka potocznego (gwary, stylizacji) z językiem wysokiego stylu (sakrum).
Wszyscy uczestnicy gali mogli odebrać tomik z utworami nagrodzonymi i wyróżnionymi w ramach konkursu.
– Z organizacyjnego punktu widzenia, wszystko pięknie się udało, a sam konkurs jest przykładem dobrej współpracy gminnej instytucji kultury z instytucją wojewódzką – mówi Piotr Kania, dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Borzęcinie, współorganizator. – W imieniu swoim, ale przede wszystkim ponad dwustu poetów z całej Polski dziękuję Agnieszce Kawie – dyrektorce Centrum Sztuki Mościce za kontynuowanie idei „Źródła”, pracownikom instytucji zaangażowanym w jego organizację, a w szczególności zastępcy dyrektora Markowi Karpińskiemu i Annie Sadowskiej za ścisłą współpracę na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy. Z pewnością cieszą opinie fachowców i uczestników, że to jeden z najliczniej obsadzonych konkursów poetyckich w Polsce, a wyróżnione i nagrodzone prace stoją na dobrym i bardzo dobrym poziomie. Zdecydowanie warto tę ideę rozwijać.
Zarówno jurorzy, jak i organizatorzy, zapowiadają kolejną edycję za rok, bo jak podsumowała prowadząca spotkanie Lidia Jazgar: – Potrzeba nam powrotu do źródeł w czasach, kiedy nam się wszystko pomieszało.
(h)
Wyniki
Protokół Jury Konkursowego
Małopolskiej Nagrody Poetyckiej „Źródło” – edycja trzecia, 2019
Jurorzy, w trakcie spotkania w dniu 20 lipca 2019 roku w siedzibie Gminnego Ośrodka Kultury w Borzęcinie, w składzie: Józef Baran (przewodniczący), prof. dr hab. Marek Karwala, Beata Paluch, Adam Ziemianin (członkowie Jury) uzgodnili wspólny werdykt i wybrali nagrodzone prace konkursowe.
Za najlepszy zestaw konkursowych wierszy nagrody pieniężne otrzymali następujący uczestnicy:
I nagroda, 3 500 zł
zestaw oznaczony godłem Żarnowiec – Elżbieta Galoch, Turek,
II nagroda, 2 500 zł
zestaw oznaczony godłem Anabel – Teodora Pikuła, Lublin,
III nagroda, 1 500 zł
zestaw oznaczony godłem Świętosław – Marzenna Lewandowska, Kowal.
Cztery równorzędne wyróżnienia w wysokości 600 zł za swe zestawy wierszy otrzymują (w kolejności alfabetycznej godeł):
COMO, Piotr Bohdziewicz, Łódź,
Dygresja, Małgorzata Januszewska, Częstochowa,
Kwiat jednej nocy, Maria Gibała, Przemyśl,
Podbiał, Magdalena Cybulska, Łódź,
Trzy równorzędne Nagrody Specjalne, za utwór związany z regionem Małopolski, otrzymują następujący uczestnicy za zestawy wierszy (w kolejności alfabetycznej godeł):
Benedykta 56, godło: Tofik, Janusz Wojewoda, Rzeszów,
Nieznajowa, godło: Wafel krzemowy, Jacek Józefczyk, Jasło,
Gdzie król, kat, Nowak i ja, godło: Wiklina, Irena Niedzielko, Zalasowa.
Wyróżnienia honorowe, nagrodzone publikacją w wydawnictwie pokonkursowym, przyznano następującym wierszom:
Madonna w wieńcu z ziół, godło: Makatka ze sznurków, Arkadiusz Stosur, Kraków,
Jak to na wojence ładnie, godło: Odyseja, Monika Deker-Kot, Lipnik,
Szuflada, godło: Marian, Irena Żukowska-Rumin, Kielce,
(nieczysty jest Bóg…), godło: Na więcej, na przepadłe, Piotr Przybyła, Karpacz,
Matura, godło: Zielony pies, Jan Biela, Myślenice,
Józwowa, godło: Aladama, Mariola Kruszewska, Mińsk Mazowiecki,
Warkoczyk, godło: Kolory, Łucja Staszak, Śrem,
Tydzień w stanach, godło: Dusiżanka, Kinga Dusik, Kraków,
Źródło, godło: Borówka, Wiesława Raczkiewicz, Szczawno-Zdrój,
Rodzina zastępcza, godło: Natura, Anna Zagroba, Ostrów,
3., godło: Rozmarzony anioł, Zdzisław Drzewiecki, Biały Bór,
Na swoim miejscu, godło: Kruk, Mirosław Kowalski, Mysłowice,
Prośba do Andrzeja S., godło: Borsalino, Zbigniew Pikuła, Majkowice,
Księżyc wciąż pachnie, godło: Kawon, Hanna Szymborska, Mrągowo,
1 000 000 001, godło: Kuoka, Joanna Sepełowska, Poznań,
Zaimki bezwzględne, godło: Śliwkowy, Paweł Podlipniak, Radom,
(moja wiara…), godło: Ognik, Angelika Sadurska-Siedlecka, Lublin,
Mogłaby, godło: Musztarda po obiedzie, Ewelina Kuśka, Jastrzębie-Zdrój,
Byt w niebycie, godło: Stokrotka, Małgorzata Guz, Fanisławice,
Święty, godło: Jaskółka, Piotr Kawa, Rzeszów,
Koncert uliczny, godło: Maksymilian, Janusz Koryl, Rzeszów,
Źródło, godło: Trzcinniczek, Tadeusz Charmuszko, Suwałki,
(rzeka pija…) i (w każdej kropli…), godło: Jama, Bartosz Czarnotta, Krzyżowa.
Rzeka, godło: Babie lato, Władysław Edelman, Zielona Góra
Żebrak, godło: Andromeda, Marek Szewczyk, Poznań,
/–/ Józef Baran /–/ Marek Karwala /–/ Beata Paluch /–/ Adam Ziemianin